Umysł i Ciało: twoi sprzymierzeńcy w zarządzaniu emocjami. Część 1

Uważność to praktyka polegająca na świadomym kierowaniu uwagi na chwilę obecną, bez oceniania tego, co się pojawia. Można wykorzystać tutaj znane i popularne obecnie słowa „tu i teraz” mające na celu opisanie naszego stanu. Jednak nie jest to takie łatwe jak by się wydawało, nasze myśli w „tu i teraz” zazwyczaj biegną w różnych kierunkach, zajmują się przeszłością i przyszłością, rzadko bywając „tu i teraz”.

W tym momencie pomocne będzie w pierwszej kolejności obserwowanie doznań cielesnych, koncentracja poprzez skanowanie go od dołu do góry, świadome skoncentrowanie się na kolejnych częściach ciała, odbieraniu wrażeń z nich płynących. A jak nie odbierasz wrażeń, nie szkodzi… ponawiaj skanowanie. Ono przybliża Cię do bycia w chwili obecnej, ponieważ Twoje ciało jest w chwili obecnej. Z treningu na trening odczuwamy więcej.

Dzięki uważności stajemy się bardziej świadomi naszych doświadczeń, w pierwszej kolejności płynących z ciała, a w następnej potrafimy nazywać nasze emocje, a następnie zacząć zauważać nasze negatywne schematy myślowe i móc sobie z nimi radzić.

Jak w uważności nazywać emocje. Można wykorzystać do tego trzy proste kroku, z których pierwszy już jest opisany wyżej, czyli związany ze skanowaniem ciała.

Obserwacja – zatrzymanie się na chwilę i sprawdzenie, co się ze mną dzieje, ze szczególnym uwzględnieniem analizy ciała. Odczucia lub napięcia w ciele podpowiadają, z jaką emocją mamy do czynienia (mała podpowiedź znajduje się na załączonym zdjęciu).

Omówienie – czyli rozmowa z samą sobą, uruchomienie dialogu wewnętrznego pytającego: „Co się z tobą dzieje? Co czujesz?”. Warto stosować tutaj zasadę pogłębiania, która przynajmniej u mnie doskonale się sprawdza. Gdy nazwiesz pierwsze odczucie, zastanów się: co jest jeszcze? Co kryje się pod nim? Niestety, w naszych emocjach mamy tendencję do zakrywania jednych emocji innymi.

Nazwanie – gdy już w pewnym stopniu zidentyfikujesz swoją emocję, powtórz sobie kilkakrotnie w myślach lub na głos jej nazwę: „Jestem zdenerwowana”, „jestem smutna”, „jest mi przykro”, „odczuwam żal” itp. Dzięki temu następuje etap uzewnętrznienia tego, co dzieje się w nas. I tutaj dostrzegam magię słowa, które pozwala przenieść przeżywanie emocji z poziomu nieświadomego na poziom świadomy, być „tu i teraz”.

W nazwaniu emocji pomocne mogą być narzędzia takie jak Koło emocji Plutchika lub kołu uczuć Robbins. Gdy zaczynamy nasze doświadczenia z nazywaniem emocji może brakować nam słów, nazw, wyrażeń mówiących o emocji. Te narzędzia mogą w tym pomóc.

Regularne praktykowanie uważności przynosi wiele korzyści dla regulacji emocjonalnej, a konkretnie dla naszej umiejętności radzenia sobie z emocjami (przecież kompletnie ich nie wykasujemy, są częścią biologii). Pomaga redukować poziom stresu i zwiększa samoświadomość, pozwalając nam lepiej rozumieć nasze reakcje emocjonalne i ich przyczyny.

Uważność działa jak trening dla naszego mózgu, wzmacniając naszą zdolność do regulowania emocji poprzez zmniejszenie reaktywności emocjonalnej i zwiększenie współczucia dla samego siebie.